ਸਾਂਝੀ ਦੀਵਾਲੀਏ ਜਸਵੰਤ ਧਾਪ ਸਾਂਝੀ ਦੀਵਾਲੀਏ ਨੀ, ਸਾਂਝੀ ਦੀਵਾਲੀਏ। ਕਿਹੜੇ ਗ਼ਮਖਾਰ ਦੀਵੇ, ਇਸ ਵਾਰੀ ਬਾਲੀਏ। ਆਪੇ ਹੀ ਦੱਸ ਦੇ ਸਾਨੂੰ, ਤੂੰ ਕਰਮਾਂ ਵਾਲੀਏ। ਕਿਹੜੇ ਗ਼ਮਖਾਰ ਦੀਵੇ, ਇਸ ਵਾਰੀ ਬਾਲੀਏ। ਕਿੰਨੇ

ਮੁਲਕ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਗੀਨ ਵਕਤ ਦੇ ਥਪੇੜਿਆਂ ਸੰਗ ਜੂਝ ਰਹੀਆਂ ਜਾਗਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ! “ਫਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਬੁਝ ਜਾਵਾਂਗੇ ਸਵੇਰ ਹੋਣ ਤੱਕ ਫ਼ਖ਼ਰ ਹੈ ਕਿ ਹਨੇਰੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ‘ਚ ਟਿਮਟਿਮਾਉਂਦੇ

ਹਰ ਸਾਲ ਵੈਸਾਖ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਮਾਵਾਂ ਧੀਆਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀਆਂ ਬੱਲੀਆਂ ਚੁਗਦੀਆਂ ਨੇ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਦੀ ਸੱਸ ਤੇ ਧੀ ਆਉਂਦੀਆਂ ਸੀ ਕੇਹੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਖੇਡ

ਜਿਸ ਬੰਦੇ ਦੀ ਸਿਹਤ ਹੋਵੇ ਨਾ ਚੰਗੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਲੱਗੇ ਨਾ ਚੰਗੀ। ਸਿਹਤ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰੇ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਆਪੇ ਲਵੇ ਗਾਲ਼। ਨਸ਼ੇ ਕਰਨ ਵਾਲੇ

ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਤਾਂ ਹੈ ਉਹ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਕੋਲੋਂ ਮਿਲਦਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਵਰਤ ਕੇ ਉਹ ਵੱਡੇ ਨੇ ਹੁੰਦੇ, ਸਕੂਲਾਂ ‘ਚ ਪੜ੍ਹ, ਫਿਰ ਕਾਲਜਾਂ ‘ਚ ਪੜ੍ਹਦੇ। ਦੇ ਕੇ ਟੈਸਟ ਉੱਚੇ

ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੇ ਪੈ ਗਏ, ਉਹ ਸੱਭ ਦੇ ਮਨਾਂ ਤੋਂ ਲਹਿ ਗਏ। ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਕੰਮਚੋਰ, ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਬਿਨਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁੱਝੇ ਨਾ ਕੁਝ ਹੋਰ। ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਵਾਲੇ

ਬਾਜ਼ਾਰੋਂ ਚੰਗੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਆਓ, ਆਪ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਓ। ਸੱਚੀਆਂ ਦੋਸਤ ਨੇ ਚੰਗੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬੰਦੇ ਪੀਂਦੇ ਨ੍ਹੀ ਸ਼ਰਾਬਾਂ। ਕੁਰਾਹੇ ਪਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ ਪਾਉਣ,

ਮੈਂ ਮੋੜ ਵਾਲਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ, ਇੱਥੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਪੈਸਾ ਬਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਕ ਸਾਲ ਮੈਂ ਵਾਹਨ ਚਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ ਰਸਤਾ ਦਰਸਾਇਆ ਸੀ।

ਉਹ ਸਮਾਜ ਜਿੱਥੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਹਿਜੇ-ਸਹਿਜੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਹੱਤਿਆ, ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਨਾਰੀਪਣ ਦੀ ਉਸ ਅੰਦਰਲੀ ਨਾਰੀ ਵੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਭੱਜ ਕੇ ਬਚ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਸੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ‘ਚ

ਖੌਰੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਸਗੋਂ ਇਹ ਹੋਰ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਪਾਵਣ, ਰਾਮ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਭੱਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਨਾਲ਼ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਾਵਣ॥ ਮਾਂ ਕਕਈ ਨੂੰ ‘ਭਰਤ’ ਪਿਆਰਾ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਪੁੱਤ ਸਾਂਭੇ ਸਾਰਾ, ਤੀਵੀਂ ਆਪਣੀ