ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 25 ਅਪ੍ਰੈਲ – ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਹੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ “ਸਨਸ਼ਾਈਨ ਵਿਟਾਮਿਨ” ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਕਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸੀ ਲਈ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰ ਸਦਾ ਇਸ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ, ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਬਦਲਦੇ ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ‘ਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਨ ਲੱਗੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਕਮੀ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਕੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਦੀ ਘਾਟ ਦੂਰ ਕਰੀਏ। ਇਸ ਲੇਖ ‘ਚ ਅਸੀਂ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਘਾਟ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ
ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਤੇ ਫਾਸਫੇਟ ਨੂੰ ਅਬਜ਼ਾਰਬ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਹੱਡੀਆਂ, ਦੰਦਾਂ ਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ
ਰਿਕੇਟਸ (ਬੱਚਿਆਂ ‘ਚ) : ਸਰੀਰ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ ਬੱਚਿਆਂ ‘ਚ ਰਿਕੇਟਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਰੀਰ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਘਾਟ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਆਸਟਿਓਮੈਲੇਸ਼ੀਆ (ਬਾਲਗਾਂ ‘ਚ) : ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਲਗਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ‘ਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ‘ਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਆਸਟਿਓਪੋਰੋਸਿਸ ਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ : ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਅਬਜ਼ਾਰਪਸ਼ਨ ਵੀ ਘਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਰਟ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ : ਕੁਝ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਹਾਰਟ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ : ਇਸ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਮਲਟੀਪਲ ਸਕਲੇਰੋਸਿਸ (MS) ਤੇ ਰੂਮੈਟੋਇਡ ਗਠੀਆ ਆਦਿ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬਿਟੀਜ਼ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ : ਕੁਝ ਅਧਿਐਨਾਂ ‘ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਿਟੀਜ਼ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ : ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਹੋਰ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਤੇ ਮੂਡ ਡਿਸਆਰਡਰ : ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ ਸਿਰਫ ਸਰੀਰਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਦੂਰ ਕਰੀਏ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ ?
ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਇਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਦੀ ਘਾਟ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹਫ਼ਤੇ ‘ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 3-4 ਵਾਰੀ ਸਵੇਰੇ 15-20 ਮਿੰਟ ਧੂਪ ‘ਚ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਡਾਇਟ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਂਡੇ, ਮੱਛੀ, ਦੁੱਧ, ਦਹੀਂ, ਪਨੀਰ ਅਤੇ ਮਸ਼ਰੂਮ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
