admin

19 ਨਵੰਬਰ – ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਜੇ.ਈ. ਮੇਨਜ਼ ਤੇ ਨੀਟ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੱਲ ਤੋਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਨੀਟ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਕਲਾਸਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਜੇ.ਈ. ਮੇਨਜ਼ ਲਈ ਕੋਚਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਕਾਨਪੁਰ ਨੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (Al) ਬੇਸਡ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਤੇ ਸਾਖਰਤਾ ਦੀ ਸਾਥੀ ਐਪ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਨੀਟ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ 20 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 4.30 ਵਜੇ ਤੋਂ 6.30 ਵਜੇ ਤਕ ਫਿਜ਼ੀਕਸ, ਕੈਮਿਸਟਰੀ, ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਤੇ ਮੈਥ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਜੇ.ਈ. ਮੇਨ ਲਈ 11 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਹੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 1.15 ਤੋਂ 3.20 ਵਜੇ ਤਕ ਫਿਜ਼ੀਕਸ, ਕੈਮਿਸਟਰੀ, ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਤੇ ਮੈਥ ਦਾ ਪੀਰੀਅਡ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਹਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜੇ.ਈ. ਤੇ ਨੀਟ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਕੋਰਸ ਡੇਢ ਤੋਂ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਫਿਜ਼ਿਕਸ, ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਤੇ ਮੈਥਸ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇ ਕਵਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਕੋਚਿੰਗ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਡਿਜੀਟਲ ਕਲਾਸ ਰੂਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਵੀ ਲੈਣ।

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 19 ਨਵੰਬਰ – ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਭਾਈ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਨੂੰ ਕੱਲ੍ਹ ਯਾਨੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਦੀ ਪੈਰੋਲ ਮਿਲੇਗੀ। ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 11 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਤੱਕ ਪੈਰੋਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਰੋਲ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੇ ਭੋਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਥਿਤ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2021 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਭੋਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਲਈ ਪੈਰੋਲ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਜੋਆਣਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀ 4 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੰਤਿਸ ਅਰਦਾਸ ਲੁਧਿਆਣਾ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਰੋਜ਼ਾਣਾ ਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਪੁਲੀਸ ਵਿੱਚ ਲਕੀਰ ਦੀ ਫਕੀਰੀ ਬਹੁਤ ਚੱਲਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ, ਨਸ਼ਿਆਂ, ਚੋਰੀ, ਸੱਟ-ਫੇਟ ਆਦਿ ਦੇ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹੀ ਮੁਹਾਰਨੀ ਦੁਹਰਾਈ ਜਾਂਦੇ; ਸਿਰਫ ਮੁਲਜ਼ਮ ਦਾ ਨਾਮ, ਬਰਾਮਦਗੀ ਆਦਿ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੀ ਬਦਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਵਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਪੁਲੀਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਫਤੀਸ਼ ਦਾ ਢੰਗ ਬਦਲਣ ਲਈ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ 99% ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਿਸਲਾਂ (ਪੁਲੀਸ ਫਾਈਲ) ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲੀਸ ਪਾਰਟੀ ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ ਜਾਂ ਗੱਡੀ ’ਤੇ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਦੋਸ਼ੀ ਸੜਕ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੁਰਿਆ ਆਉਂਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਝੋਲਾ ਜਾਂ ਬੈਗ ਫੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਪੁਲੀਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਮੁੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੱਕ ਪੈਣ ’ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਝੋਲੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਨਸ਼ੀਲਾ ਪਦਾਰਥ ਬਰਾਮਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੁੱਛਣ ’ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਆਪਣਾ ਗਲਤ ਨਾਮ ਸੁਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ; ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪੁੱਛਣ ’ਤੇ ਸਹੀ ਨਾਮ ਨਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਪੁੱਤਰ ਫਲਾਣਾ ਤੇ ਪਿੰਡ ਫਲਾਣਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਤੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟਾਂ ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਅਨੇਕ ਫੈਸਲਿਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਤਫਤੀਸ਼ ਕਰਨੀ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਬਰਾਮਦਗੀ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਵੀਡੀਉ ਬਣਾਉਣਾ ਵੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਕੀਲ ਸਫਾਈ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਦੋ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਪੁਛਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ, ਬਰਾਮਦਗੀ ਵੇਲੇ ਕਿਹੜਾ ਕੰਮ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਕੀਤਾ (ਜਿਵੇਂ ਮੁਲਜ਼ਮ ਕਿੰਨੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਤੇ ਥਾਣੇ ਰੁੱਕਾ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਗਿਆ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਆਦਿ); ਦੂਜਾ, ਬਰਾਮਦਗੀ ਵੇਲੇ ਪੁਲੀਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਲੋਕੇਸ਼ਨ। ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਲੀਸ ਵਾਲੇ ਥਾਣੇ ਬੈਠ ਕੇ ਹੀ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਰਜ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਮੋਬਾਈਲ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਉਂਝ, ਹੁਣ ਵੀ ਜਿ਼ਆਦਾਤਰ ਤਫਤੀਸ਼ੀ, ਬਰਾਮਦਗੀ ਆਦਿ ਦਾ ਟਾਈਮ ਦਰਜ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਜੇ ਦੋਸ਼ੀ 12 ਵਜੇ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਲਿਖ ਦੇਣਗੇ ਕਿ 12 ਤੋਂ ਬਾਅਦ। ਮੈਂ ਜਿੱਥੇ-ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਐੱਸਐੱਚਓ ਜਾਂ ਡੀਐੱਸਪੀ ਸਬ ਡਵੀਜ਼ਨ ਰਿਹਾ, ਟਾਈਮ ਲਿਖਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਲਗਾਇਆ ਪਰ ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਪੱਲਾ ਝਾੜ ਲੈਂਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜਨਾਬ, ਗਵਾਹੀ ਵੇਲੇ ਟਾਈਮ ਸੈੱਟ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ ਪਰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਗਵਾਹੀ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਭੁੱਲ ਭੁਲਾ ਚੁੱਕੇ ਹੁੰਦੇ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਵਕੀਲ ਸਫਾਈ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਬਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੁਲੀਸ ਨੂੰ ਪੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅਚਨਚੇਤੀ ਡਿਊਟੀਆਂ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗਵਾਹ ਤੇ ਤਫਤੀਸ਼ੀ, ਗਵਾਹੀ ਵੇਲੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਸਕਣ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਨਸ਼ਿਆਂ (ਐੱਨਡੀਪੀਐੱਸ) ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਬਿਆਨ ਬਹੁਤ ਤਫਸੀਲ ਨਾਲ ਲਿਖਾਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕਾਪੀ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਮੈਨੂੰ ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਨੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਆਉਣ ਲਈ ਫੋਨ ਕਿਸ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਮੈਂ ਕਿਸ ਰਸਤੇ ਤੇ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਦੀ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ; ਤੱਕੜੀ ਵੱਟੇ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਸਿਪਾਹੀ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਵਾਪਸ ਆਇਆ, ਮੈਂ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਘੰਟੇ ਰਿਹਾ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਵਜੇ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਚੱਲ ਪਿਆ ਸੀ ਆਦਿ। ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਤੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੋਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਵੇਲੇ ਮੇਰਾ ਬਿਆਨ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੇਰੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਵਾਲੇ ਜਿ਼ਆਦਾਤਰ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਿਵੱਚ ਸਜ਼ਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਪੁਲੀਸ ਦੀ ਲਕੀਰ ਦੀ ਫਕੀਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਹੱਡਬੀਤੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਵੀ ਵਾਪਰੀ ਸੀ। 1993-94 ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਸੰਗਰੂਰ ਜਿ਼ਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਐੱਸਐੱਚਓ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ। ਉਥੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਰੋਹਤਕ ਜਿ਼ਲ੍ਹੇ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਚੌਧਰੀ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਨਾਮਕ ਥਾਣੇਦਾਰ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ ਜੋ ਤਫਤੀਸ਼ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਕੋਰਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹਨੇ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਕੋਲੋਂ 15-16 ਬੋਤਲਾਂ ਦੇਸੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਬਰਾਮਦ ਕਰ ਲਈਆਂ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਥਾਣੇ ਲੈ ਆਇਆ। ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨ ਸਨ, ਮੁਲਜ਼ਮ ਨੇ ਖੇਸ ਦੀ ਬੁੱਕਲ ਮਾਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਤਾਂ ਤਫਤੀਸ਼ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ ਸਸਤੀ ਜਿਹੀ ਵਿਸਕੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੇ ਕੇ ਇੱਕ ਹਵਾਲਦਾਰ ਨੂੰ ਮਿਸਲ ਲਿਖਣ ਲਈ ਮਨਾ ਲਿਆ। ਅੱਗਿਓਂ ਹਵਾਲਦਾਰ ਵੀ ਕੋਈ ਜਿ਼ਆਦਾ ਸਿਆਣਾ ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਨੇ ਮੁਨਸ਼ੀ ਕੋਲੋਂ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਐਕਟ ਦੀ ਕੋਈ ਪੁਰਾਣੀ ਮਿਸਲ ਲੈ ਲਈ ਤੇ ਇਨਾਮ ਦੀ ਬੋਤਲ ’ਚੋਂ ਮੋਟਾ ਜਿਹਾ ਪੈੱਗ ਮਾਰ ਕੇ ਮੱਖੀ ’ਤੇ ਮੱਖੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਝੋਲਾ ਸੀ, ਉਹ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਮੁੜ ਗਿਆ ਆਦਿ। ਰਾਤ ਦਸ ਕੁ ਵਜੇ ਹਵਾਲਦਾਰ ਨੇ ਮਿਸਲ ਤਿਆਰ ਕਰ ਕੇ ਚੌਧਰੀ ਅੱਗੇ ਜਾ ਰੱਖੀ ਤੇ ਉਹਨੇ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਪੜ੍ਹੇ ਜਿੱਥੇ-ਜਿੱਥੇ ਕਿਹਾ, ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਬੰਦੇ ’ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ 8-9 ਮੁਕੱਦਮੇ ਦਰਜ ਸਨ, ਵਕੀਲ ਵੀ ਉਹਨੇ ਪੱਕਾ ਹੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ 11-12 ਵਜੇ ਉਹਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪੁਲੀਸ ਪਾਰਟੀ ਸੰਗਰੂਰ ਕਚਹਿਰੀ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਉਹਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੀ ਫਾਈਲ ਜੱਜ ਦੀ ਮੇਜ਼ ’ਤੇ ਜਾ ਰੱਖੀ। ਵਕੀਲ ਨੇ ਜੱਜ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਜਨਾਬ ਮੇਰੇ ਮੁਵੱਕਿਲ ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਕੱਦਮਾ ਸਰਾਸਰ ਝੂਠਾ ਹੈ।” ਜੱਜ ਨੇ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਹਨੇ ਮੁਵੱਕਿਲ ਨੂੰ ਖੇਸ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਥੱਲਿਉਂ ਜੋ ਨਿਕਲਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਜੱਜ ਸਮੇਤ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਾਰੇ ਪੁਲੀਸ ਵਾਲੇ ਤੇ ਵਕੀਲ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਚੌਧਰੀ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਤਾਂ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਬੰਦੇ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹਵਾਲਦਾਰ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਾਲਾ ਝੋਲਾ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਕਾਰਨ ਸੱਜੀ ਬਾਂਹ ਡੌਲੇ ਲਾਗਿਓਂ ਕੱਟੀ ਹੋਈ ਸੀ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 19 ਨਵੰਬਰ – ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। AQI ਪੱਧਰ 500 ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ, ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼, ਖੰਘ, ਇਹ ਸਭ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਆਮ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੋ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਿਮਾਰ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ, ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਵਧਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨੁਕਸਾਨ  ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਿਵੇਂ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਦਿਲ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ? ਹਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 2.5 PM ਤੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਗੈਸਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਕਣ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਣ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਖੂਨ ਦੇ ਗੇੜ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ, ਸਟ੍ਰੋਕ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ- ਹਵਾ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੋਜ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਨਾੜੀਆਂ ਸਖਤ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧਦਾ ਹੈ- ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕ ਹੈ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਮਜ਼ੋਰ- ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ- ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੌਰਾਨ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦੈ ਧਿਆਨ? ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹੋ – ਜਦੋਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਬੰਦ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਘਟਾਓ- ਜਦੋਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਮਾਸਕ ਪਹਿਨੋ- ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ N95 ਮਾਸਕ ਪਹਿਨੋ। ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਓ- ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਮਿਲੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਲਓ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਖਾਓ- ਫਲਾਂ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਖਾਓ। ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਓ- ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਤਣਾਅ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੋਖਮ ਦਾ ਕਾਰਕ ਹੈ। ਯੋਗਾ, ਸਿਮਰਨ, ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ। ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਲਓ- ਤੁਹਾਡੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਨਾ ਕਰੋ- ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 19 ਨਵੰਬਰ – ਹੁਣ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਝਾੜ ਵਧਾਉਣ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਰੱਖਣ, ਲੌਕੀ, ਲੌਕੀ ਅਤੇ ਕੱਦੂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਵਧਣ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਣ ਲਈ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਪੁਰਾਣੇ ਆਲੂਆਂ ਨੂੰ ਕੈਮੀਕਲ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਜਾਣੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਨਾਫੇ ਦੇ ਲਾਲਚ ‘ਚ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜ਼ਹਿਰ ਖਿਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨਵੇਂ ਆਲੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਆਲੂਆਂ ਨੂੰ ਕੈਮੀਕਲ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਨਵੇਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਫਰੂਖਾਬਾਦ, ਕਾਨਪੁਰ ਅਤੇ ਕਨੌਜ ਆਦਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਆਲੂ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਿਮਾਚਲ, ਬਿਹਾਰ, ਪੰਜਾਬ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਰੂਖਾਬਾਦ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਪ੍ਰਾਖਰ ਦੀਕਸ਼ਿਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਵੇਂ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਆਲੂ ਪੁੱਟਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣਾ ਢਿੱਡ ਭਰਨ ਲਈ ਖੁਦਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ (ਅਜਗਰ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਚਿਨ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਥੁਰਾ, ਅਲੀਗੜ੍ਹ, ਆਗਰਾ, ਹਾਥਰਸ ਅਤੇ ਏਟਾ ਵਿੱਚ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਫਰਵਰੀ ਵਿਚ ਖੁਦਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਯਾਨੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਅਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਕੈਮੀਕਲ ਨਾਲ ਬਣੇ ‘ਨਵੇਂ ਆਲੂ’ ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਚ ਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ‘ਚ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵੇਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਆਲੂ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਸਾਹਿਬਾਬਾਦ ਮੰਡੀ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਸੁਨੀਲ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 16 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਨਵੇਂ ਆਲੂ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਹਿਬਾਬਾਦ ਦੀ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਆਲੂ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮੁੰਬਈ, 19 ਨਵੰਬਰ – ਸਥਾਨਕ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ’ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਅੱਜ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਬੀਐੱਸਈ ਸੈਂਸੇਕਸ 241 ਅੰਕ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ’ਚ ਰਿਹਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਐੱਨਐੱਸਈ ਨਿਫਟੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸੱਤਵੇਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸੈਸ਼ਨ ’ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ 23,500 ਅੰਕ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੀਹ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਬੀਐੱਸਈ ਸੈਂਸੇਕਸ ’ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਚੌਥੇ ਸੈਸ਼ਨ ’ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਇਹ 241.30 ਅੰਕ (0.31 ਫੀਸਦ) ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ 77,339.01 ਅੰਕ ’ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਇਹ 615.25 ਅੰਕ ਤੱਕ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ ਦੇ ਨਿਫਟੀ ’ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਸੱਤਵੇਂ ਦਿਨ ਗਿਰਾਵਟ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇਹ 78.90 (0.34 ਫੀਸਦ) ਅੰਕ ਟੁੱਟ ਕੇ 23,453.80 ਅੰਕ ’ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਇਆ।

ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੌਮੀ ਖੇਡ ਹਾਕੀ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਲਈ ਕਈ ਸੂਬਾਈ ਅਤੇ ਕੌਮੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਸਕੂਲੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਲਈ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੌਰ ਕੱਪ ਲਈ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਕੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ। ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲ ਤੋਂ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ’ਚ ਅੰਡਰ-19 ਉਮਰ ਦੇ ਅਕੈਡਮੀਆਂ ਜਾਂ ਖੇਡ ਵਿੰਗਾਂ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸਪਾਂਸਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਦਾਦ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਸਾਰਾ ਖ਼ਰਚ ਕਪੂਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2004 ’ਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਢ ਪੰਜਾਬ ਐਂਡ ਸਿੰਧ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸੀਐੱਮਡੀ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਹੇਜਾ ਅਤੇ ਕਪੂਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਜੋ ਆਪ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਐਂਡ ਸਿੰਧ ਬੈਂਕ ’ਚ ਜਨਰਲ ਮੈਨੇਜਰ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬੈਂਕ ਦੇ ਖੇਡ ਵਿੰਗ ਦਾ ਚਾਰਜ ਵੀ ਸੀ, ਵੱਲੋਂ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਹੁਰੀਂ ਛੇ ਭਰਾ ਤੇ ਇਕ ਭੈਣ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਕੇ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਕੀ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹਮਾਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੌਰ ਕੱਪ ਲਈ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਕੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਪੂਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ (ਪੰਜਾਬ ਖਾਦ ਸਟੋਰ ਵਾਲੇ) ਜੋ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ, ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਮਿਊਂਸੀਪਲ ਕਮੇਟੀ ਜਲੰਧਰ ’ਚੋਂ ਬਤੌਰ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਾਕੀ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਮੋਹ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਦਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ ਅੱਖੀਂ ਦੇਖਿਆ ਪਰ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਦਾ ਮਾੜਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਚਿੰਤਤ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਐਂਡ ਸਿੰਧ ਬੈਂਕ ਦੇ ਜਨਰਲ ਮੈਨੇਜਰ (ਜੋ ਬਾਅਦ ’ਚ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਬੈਂਕ ਦੇ ਐੱਮਡੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਹੋਏ) ਤੇ ਸਪੋਰਟਸ ਇੰਚਾਰਜ ਵੀ ਸਨ, ਨਾਲ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਹੇਜਾ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਐਂਡ ਸਿੰਧ ਬੈਂਕ ’ਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ. ਰਹੇਜਾ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਤੇ ਅੰਪਾਇਰ ਵੀ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਪੂਰ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਦੀਵੀ ਯਾਦ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਛੇੜੀ ਤਾਂ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਹੇਜਾ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣ ਲਈ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਦੇ ਹਾਕੀ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹ ਤੇ ਹਾਕੀ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ’ਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਕੂਲੀ ਪੱਧਰ ਦਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ 2004 ’ਚ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ’ਚ ਚੱਲਦੀਆਂ ਖੇਡ ਅਕੈਡਮੀਆਂ ਦੇ ਅੰਡਰ-17 ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਅੰਡਰ-19 ਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਸਾਲ 15-16 ਟੀਮਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ 18ਵਾਂ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ 17 ਤੋਂ 24 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਬਰਲਟਨ ਪਾਰਕ ਸਥਿਤ ਓਲੰਪੀਅਨ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹਾਕੀ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿਚ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਹੇਜਾ ਅਤੇ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਵੱਲੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਸੁਝਾਅ ’ਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ’ਚ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੌਰ ਦੇ 6 ਪੁੱਤਰਾਂ ਤੇ ਇਕ ਧੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਪੈਟਰਨ, ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਜਨਰਲ ਸੈਕਟਰੀ, ਤੀਰਥ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਖ਼ਜ਼ਾਨਚੀ ਤੇ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਪੈਟਰਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜਦੋਂਕਿ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਹੇਜਾ ਨੂੰ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ਿੰਗ ਸੈਕਟਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸੈਕਟਰੀ ਗੁਣਦੀਪ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ (ਅੰਗਦ) ਹਨ, ਜੋ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ ਦੇ 2021 ’ਚ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਜਦਕਿ ਸੀਨੀਅਰ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਓਲੰਪੀਅਨ ਅਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਵਾਈਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਓਲੰਪੀਅਨ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਡਾਂਗ, ਓਲੰਪੀਅਨ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਮੰਡੇਰ ਤੇ ਅਰਜੁਨਾ ਐਵਾਰਡੀ ਓਲੰਪੀਅਨ ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਹਨ। ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ਿੰਗ ਸੈਕਟਰੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਰਿਪੂਦਮਨ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਹਨ। ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸੈਕਟਰੀ ਗੁਣਦੀਪ ਸਿੰਘ ਕਪੂਰ (ਅੰਗਦ) ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਕੂਲੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਕੋ-ਇਕ ਕੌਮੀ ਪੱਧਰ ਦਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਹੈ। ਜੇਤੂ ਟੀਮ ਨੂੰ 1.50 ਲੱਖ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਤੇ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੌਰ ਕੱਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਪ-ਜੇਤੂ ਟੀਮ ਨੂੰ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ, ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ਲਈ 80 ਹਜ਼ਾਰ ਤੇ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੂੰ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚਾਰ ਬੈਸਟ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ’ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੋਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਪ੍ਰੋਮਿਸਿੰਗ ਖਿਡਾਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਓਲੰਪੀਅਨ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 10-10 ਹਜ਼ਾਰ ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਿਖਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਰਵਾਉਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 19 ਨਵੰਬਰ – ਭਾਰਤ ‘ਚ ਸਮਾਰਟਫੋਨਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ‘ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡਾਟਾ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (IDC) ਦੀ ਵਰਲਡਵਾਇਡ ਤਿਮਾਹੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਟਰੈਕਰ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੀ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 5.6 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ 2024 ਦੀ ਤੀਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ 46 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਨਿਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਰਟਫੋਨ Vivo ਨੇ ਵੇਚੇ ਹਨ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ 15.8 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੋਨ Vivo ਦੇੇ y ਸੀਰੀਜ਼, ਟੀ3 ਤੇ v40 ਮਾਡਲ ਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। Vivo ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ Footrest ‘ਤੇ Oppo ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 13.9 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਵਾਧਾ 47.6 ਫੀਸਦੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ Oppo A3x, K12x ਤੇ Reno 12 ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਫੋਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ Samsung 12.3 ਫੀਸਦੀ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ‘ਚ Samsung ਦੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸੇਲ ‘ਚ 19.7 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ Realme ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 11.4 ਫੀਸਦੀ ਤੇ Xiaomi ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 11 .4 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ 5.8 ਫੀਸਦੀ ਮਾਰਕਿਟ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾਲ POCO ਛੇਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। Motorola ਨੇ 149.5 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਾਧਾ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਹ 5.7 ਫੀਸਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸੱਤਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। Aiku ਨੇ ਵੀ 101.4 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਦਿਖਾ ਕੇ 4.2 ਫੀਸਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ OnePlus ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 3.6 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਮਾਰਕਿਟ ‘ਚ Apple ਸਭ ਦੀ ਪਸੰਦ ਇਹ ਤਿਮਾਹੀ Apple ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੰਪਨੀ ਨੇ 40 ਲੱਖ ਯੂਨਿਟ ਵੇਚ ਕੇ 8.6 ਫੀਸਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੰਪਨੀ ਨੇ 58.5 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਵਾਧਾ ਦਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਸੈਗਮੈਂਟ ‘ਚ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 68 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਬਜਟ ਵਾਲੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ‘ਚ 86 ਫੀਸਦ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ‘ਚ Apple ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ 71 ਫੀਸਦ ਹੈ। 5G ਫੋਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ‘ਚ 83 ਫੀਸਦ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਹ 57 ਫੀਸਦ ਸੀ। 5G ਫੋਨ ਦੀ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ‘ਚ 83 ਫੀਸਦ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫੋਨ ਦੀ ਕੀਮਤ ‘ਚ 20 ਫੀਸਦ ਘੱਟ ਕੇ 24,600 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਆਨਲਾਈਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧਿਆ ਸਮਾਰਟ ਫੋਨ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਆਨਲਾਈਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ‘ਚ ਆਨਲਾਈਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 8 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 51 ਫੀਸਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਫਲਾਈਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੀ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ‘ਚ 3 ਫੀਸਦ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। IDC ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 2024 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਗਰੋਥ ਸਿੰਗਲ ਅੰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 19 ਨਵੰਬਰ – ਮਸਕਟ ’ਚ 26 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪੁਰਸ਼ ਜੂਨੀਅਰ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਹਾਕੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਡਿਫੈਂਡਰ ਆਮਿਰ ਅਲੀ ਭਾਰਤ ਦੀ 20 ਮੈਂਬਰੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜੂਨੀਅਰ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਇੰਗ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਰਿਕਾਰਡ ਚਾਰ ਵਾਰ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੀਆਂ ਦਸ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਦੇ ਦੋ ਪੂਲ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ, ਜਪਾਨ, ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੇ ਨਾਲ ਚੀਨ ਪੂਲ ਏ ਵਿੱਚ ਹਨ ਜਦਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਚੀਨ, ਓਮਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੂਲ ਬੀ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਗੋਲਕੀਪਰ ਪ੍ਰਿੰਸਦੀਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਿਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ; ਡਿਫੈਂਡਰ ਆਮਿਰ ਅਲੀ (ਕਪਤਾਨ), ਟੀ ਪ੍ਰਿਓਬਰਤਾ, ​​ਸ਼ਾਰਦਾਨੰਦ ਤਿਵਾੜੀ, ਯੋਗੇਂਬਰ ਰਾਵਤ, ਅਨਮੋਲ ਇਕਾ ਤੇ ਰੋਹਿਤ (ਉਪ ਕਪਤਾਨ); ਮਿਡਫੀਲਡਰ ਅੰਕਿਤ ਪਾਲ, ਮਨਮੀਤ ਸਿੰਘ, ਰੌਸ਼ਨ ਕੁਜੂਰ, ਮੁਕੇਸ਼ ਟੋਪੋ ਤੇ ਥੋਕਚੋਮ ਕਿੰਗਸਨ ਸਿੰਘ; ਫਾਰਵਰਡ ਗੁਰਜੋਤ ਸਿੰਘ, ਸੌਰਭ ਆਨੰਦ ਕੁਸ਼ਵਾਹਾ, ਦਿਲਰਾਜ ਸਿੰਘ, ਅਰਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅਰਾਇਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੁੰਦਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 19 ਨਵੰਬਰ – ਯੂਐਸ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ਼ ਜਸਟਿਸ (DOJ) ਨੇ ਗੂਗਲ ਦੇ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਗੂਗਲ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ DOJ ਨੇ ਗੂਗਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। DOJ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੂਗਲ ਆਪਣੇ ਵੈਬ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਰ ਕ੍ਰੋਮ ਨੂੰ ਵੇਚੇ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਘਟਾਵੇ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਅਦਾਲਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਹਿ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸਰਚ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਗੂਗਲ ਦਾ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਕ੍ਰੋਮ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਵੈੱਬ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਰ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੂਗਲ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੂਜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕ੍ਰੋਮ ਤੋਂ ਗੂਗਲ ਨੂੰ ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੈ? ਬਲੂਮਬਰਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਡੀਓਜੇ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਨਲਾਈਨ ਸਰਚ ਵਿੱਚ ਗੂਗਲ ਦਾ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਦੂਜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੂਗਲ ਕ੍ਰੋਮ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਡੀ ਲੀਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਗੂਗਲ ਦੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਫੇਅਰਜ਼ ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਲੀ ਐਨ ਮੁਲਹੋਲੈਂਡ ਨੇ ਬਲੂਮਬਰਗ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਡੀਓਜੇ ਦੀ ਦਲੀਲ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਾਂਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡੀਓਜੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਏਜੰਡਾ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੂਗਲ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਗੂਗਲ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ਲਗ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਇਹ ਸ਼ਰਤਾਂ ਗੂਗਲ ਦੀ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ DOJ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗੂਗਲ ਨੂੰ ਐਂਡਰਾਇਡ, ਸਰਚ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਪਲੇ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, DOJ ਗੂਗਲ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਕੰਪਨੀ ਐਂਡਰਾਇਡ ਵੇਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਨਲਾਈਨ ਐਡ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਣ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਕਿੱਥੇ ਤੇ ਕਿਸ ਸਮੇਂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ਼ Google ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਗਿਆਪਨ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਦਿਖਾਏ ਜਾਣਗੇ। DOJ ਇਹ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ Google ਆਪਣੇ Zen AI ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੂਗਲ ਦੀ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਨਿਯਮ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।