
ਟੱਲ ਦੀ ਆਵਾਜ਼/ਰਮੇਸ਼ ਭਾਰਦਵਾਜ
ਲਹਿਰਾਗਾਗਾ ਵਰਗੇ ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਹੋਣ ਪਿੱਛੋਂ ਵੀ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕਿੱਤਾ ਅਪਣਾਈ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ,
ਲਹਿਰਾਗਾਗਾ ਵਰਗੇ ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਹੋਣ ਪਿੱਛੋਂ ਵੀ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕਿੱਤਾ ਅਪਣਾਈ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ,
ਸਿ਼ਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਨੇ ਇਹ ਗੀਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਟਕਕਾਰ ਮਰਹੂਮ ਜੁਗਿੰਦਰ ਬਾਹਰਲੇ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਗੀਤ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਬੋਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਨ: ‘ਜਿੱਥੇ ਇਤਰਾਂ ਦੇ ਵਗਦੇ ਨੇ ਚੋਅ, ਨੀ
ਸਾਲ 1994 ਤੋਂ 1996 ਤੱਕ ਮੈਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਖਨੌਰੀ ’ਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਲੈਕਚਰਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਭੱਲਾ ਸਨ। ਮਿਡਲ ਤੇ ਹਾਈ ਜਮਾਤਾਂ
ਤੂੰਬੇ ਜੋੜੀ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਬਾਬਾ ਬੋਹੜ ਉਸਤਾਦ ਗਾਇਕ ਸਦੀਕ ਮੁਹੰਮਦ ‘ਔੜੀਆ’ ਨੂੰ ਗਾਉਂਦਿਆਂ ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ ਅਨੇਕਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਗਾਇਕੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਾਗਿਰਦ ਬਣ ਕੇ ਆਪਣਾ
ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ’ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਵਿਚਾਰ ‘ਵਿਦਿਆ ਵੀਚਾਰੀ ਤਾਂ ਪਰਉਪਕਾਰੀ’ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹੇ। ਅਰਥ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਏ। ਜਦੋਂ ਉੱਚ ਵਿਦਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਦੇ ਪਰਉਪਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੀਂਹ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ
ਮੇਰੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਅਤੇ ਵਿਚਰਨ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਇਤਫ਼ਾਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਅਕਸਰ ਮੈਂ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਇਸ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਪਰ ਆਪਣੇ ਇਨ੍ਹਾਂ
ਬਰੇਟਾ ਲਾਗੇ ਪੈਂਦੇ ਪਿੰਡ ਕਿਸ਼ਨਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਮੁਜਾਰਾ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮੋਢੀ ਪਿੰਡ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੰਡ ’ਤੇ 19 ਮਾਰਚ 1949 ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਮੁਜਾਰਿਆਂ ਨੂੰ
ਮੈਂ ਇਕੱਲੀ ਬੈਠੀ ਅਕਸਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿਚ ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮੇਰੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਚ ਲੱਗਦੀ ਭਾਬੀ ਵੱਲੋਂ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਨਾ ਕਹੇ ਗਏ
ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਟਾਵਾਂ ਟਾਵਾਂ ਘਰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵਧ ਗਿਆ ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ
ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਂ ਅਦਾਲਤ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਮੁੱਖ ਸੜਕ ਤੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਮੇਰੀ ਕਾਰ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਫੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਹ ਦੋ ਜਾਨਵਰਾਂ
ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਪਲਾਹੀ
ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ
+91 98158 02070
ਪਰਵਿੰਦਰ ਜੀਤ ਸਿੰਘ
ਸੰਪਾਦਕ
+91 98720 07176