30 ਅਪਰੈਲ 1962 ਨੂੰ ਵਜੂਦ ਵਿਚ ਆਈ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਅੱਜ ਆਪਣੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ 62 ਵਰ੍ਹੇ ਪੂਰੇ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅਧਿਆਪਨ ਕੋਰਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਆਇਆ, ਅਸੀਂ ਚਾਰਾਂ ਜਮਾਤੀਆਂ ਨੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਫ਼ਤਰ ਵੱਲ ਰੁਖ਼ ਕਰ ਲਿਆ ਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਬਾਰੇ ਕਰਮਚਾਰੀ

ਚੁਬਾਰੇ ਅੰਦਰ ਬੈਠਾ ਹਾਂ। ਦੂਰ ਕਿਸੇ ਗਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਫੀਏ ਬੌਰੀਏ ਆਵਾਜ਼ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, “ਛੋਲੀਆ ਲੈ ਲੋ ਛੋਲੀਆ… ਹਰਿਆ ਹਰਿਆ… ਲਵਾ ਲਵਾ ਛੋਲੀਆ ਲੈ ਲੋ… ਭਾਈ ਉਏ…।” ਇੰਨੀ ਲੰਮੀ ‘ਲੈ

ਬਦਲਦੇ ਸਿਆਸੀ ਹਾਲਾਤ ਦੌਰਾਨ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ) ਵਿਚਕਾਰ ਸਿਆਸੀ ਗੱਠਜੋੜ ਜੋ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੋਂ ਚੱਲਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਆਖਿ਼ਰਕਾਰ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ

ਸਵੇਰੇ ਸਵੇਰੇ ਪੱਗ ਦੀ ਪੂਣੀ ਕਰਵਾਉਂਦਿਆਂ ਪਤਨੀ ਅਕਸਰ ਫਿਕਰ ਕਰਦੀ, “ਬ੍ਰੈਕਫਾਸਟ ਟੈਮ ਨਾਲ ਕਰ ਲਿਓ, ਸਬਜ਼ੀ ਗਰਮ ਕਰ ਕੇ ਖਾਇਓ, ਦਵਾਈ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈ ਲਿਓ।’’ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਧੌਣ ਘੁਮਾ ਕੇ

ਉਦੋਂ ਅਠਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪਾਰ ਹੀ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਮੈਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਨੇ ਡਰਾਵਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਆਰਟੀਓ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਗੈਸਟ ਹਾਊਸ ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ ਵਿੱਚ ਲਰਨਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲਈ

ਅੱਸੀਵਿਆਂ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਹਰੇ ਇਨਕਲਾਬ ਨਾਲ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਗਹਾਈ ਤੇ ਕਢਾਈ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ ਵੀ ਆਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਉਂ

ਤਿੰਨ ਵੱਜ ਗਏ। ਸਕੂਲ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ ਤੇ ਮੈਂ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਹਾਜ਼ਰੀ ਪਾ ਕੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੇ ਸਕੂਟਰੀ ਸਟਾਰਟ ਕੀਤੀ ਤੇ ਚਲੀ ਗਈ। ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਕੁਝ ਖਾਸ

ਤਵੀਲ ਅਰਸਾ ਪਹਿਲਾਂ ਲਵ ਮੈਰਿਜਾਂ ਮੂਰਜਾਂ ਦਾ ਰਿਵਾਜ਼ ਹੈ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਰਾ ਜੋੜ ਬੰਨ੍ਹ ਵਿਚੋਲੇ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਸਮਾਜਿਕ ਵਜੂਦ ਹੀ ਉਦੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੇ

ਦਸਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਵਿਤਾ ‘ਸਿੰਪਥੀ’ ਪੜ੍ਹਾ ਰਹੀ ਸਾਂ। ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਰਚੇਤਾ ਚਾਰਲਸ ਮੈਕੇ ਹਨ। ਨੈਤਿਕ ਅਮੀਰੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹਲੂਣਾ ਦੇ ਕੇ