ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ 28 ਅਗਸਤ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਹੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਾਰੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਇਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਗਪਗ 6 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਇਰਨ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਹੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਇਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਦੇਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਆਇਰਨ ਦਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅਨੀਮੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਅ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਅਨੀਮੀਆ ?
Animea ਇਕ ਬਲੱਡ ਡਿਸਆਰਡਰ (Blood Disorder) ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਬਲੱਡ ਸੈੱਲ (Blood Cell) ਨਹੀਂ ਬਣ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਕੋਸ਼ਿਕਾ ਤਕ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਆਕਸੀਜਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ‘ਚ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਘਾਟ ਜਾਂ ਬਲੱਡ ਲੌਸ ਕਾਰਨ ਆਇਰਨ ਡੈਫੀਸ਼ੈਂਸੀ (Iron Deficiency) ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਬਚਾਅ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਅਨੀਮੀਆ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ‘ਚ ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ
ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਬਹੁਤ ਸਾਧਾਰਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਸਿਰਦਰਦ ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਥਕਾਵਟ ਅਨੀਮੀਆ ਦਾ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕਈ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਲੱਛਣ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੀ ਊਰਜਾ ਹਰ ਸਮੇਂ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਨ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ। ਆਇਰਨ ਡੈਫੀਸ਼ੈਂਸੀ ਅਨੀਮੀਆ ‘ਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੱਛਣ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣ ਦੀ ਤੀਬਰ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੀ ਪੋਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂ ਭੋਜਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਿਵੇਂ ਚਾਕ, ਕਲੇਅ, ਮਿੱਟੀ, ਕਾਗਜ਼ ਆਦਿ। ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਕਿਨ ‘ਚ ਪੀਲਾਪਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਜੌਂਡਿਸ ਜਾਂ ਪੀਲੀਆ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਪੀਲਾਪਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਪਿਸ਼ਾਬ ਦਾ ਰੰਗ ਵੀ ਗੂੜ੍ਹਾ ਪੀਲਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਸੈੱਲ ਤਕ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਨਾ ਪਹੁੰਚਣ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ‘ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ‘ਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬੇਚੈਨੀ ਤੇ ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਐਨਰਜੀ ਲੋਅ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਮੂਡੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਹੁੰ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਬੱਚੇ ਦੇ ਅਨੀਮੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਆਮ ਲੱਛਣ ਹਨ।
