ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 18 ਅਪ੍ਰੈਲ – ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ (UPI) ਭਾਰਤ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਰਿਵਰਤਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਪਦੰਡ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਹੀਂ, ਉਪਭੋਗਤਾ ਆਪਣੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਤੋਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਭੇਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਇੱਕ ਤੁਰੰਤ ਹੱਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਵਿੱਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਤਰੀਕਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕ ਨਕਦੀ ਜਾਂ ਕਾਰਡ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, UPI ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਦੀ ਦੇਣਦਾਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। UPI ਨਕਦੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਟੈਕਸ ਮਾਲੀਏ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ UPI ਐਪਸ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਵਾਲਿਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕੋਈ ਲੁਕਵੇਂ ਖਰਚੇ ਜਾਂ ਵਾਧੂ ਖਰਚੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਜੋ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। UPI ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪਿੰਨ ਜਾਂ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ID ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਟੈਕਸ ਨਿਯਮ
UPI ਵੀ ਆਮਦਨ ਕਰ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। UPI ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਤੋਹਫ਼ੇ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ 50,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਆਮਦਨ ਵਜੋਂ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਤੋਹਫ਼ੇ ਟੈਕਸ-ਮੁਕਤ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਰਕਮ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ। UPI ਰਾਹੀਂ ਮਾਲਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 5,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਜਾਂ ਵਾਊਚਰ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲਾਗੂ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ UPI ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੈਸ਼ਬੈਕ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੈਸ਼ਬੈਕ ਦੀ ਕੁੱਲ ਰਕਮ 50,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਟੈਕਸਯੋਗ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, UPI ਤੋਂ ਇਨਾਮ ਜਾਂ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਵਜੋਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੀ ਪੈਸਾ ਟੈਕਸਯੋਗ ਆਮਦਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਆਮਦਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਈਪੀਓ, ਬੀਮਾ ਭੁਗਤਾਨ ਜਾਂ ਟੈਕਸ ਭੁਗਤਾਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਛੋਟ ਸੀਮਾ ਵੱਧ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਜਾਂ ਅਦਾਇਗੀ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਪੈਸਾ ਟੈਕਸਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਕਰਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਵਿਆਜ ਆਮਦਨ ਵਜੋਂ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੈ।
