ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 14 ਮਈ – ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਿਗਰ ਲਈ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਖੰਡ ਲੀਵਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸੱਚਾਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੁਝ ਬੀਜ-ਅਧਾਰਤ ਤੇਲ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ, ਕੇਸਫਲਾਵਰ ਬੀਜ ਦਾ ਤੇਲ, ਕਪਾਹ ਦਾ ਤੇਲ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਬੀਜ ਦੇ ਤੇਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਤੇਲ ਲੀਵਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਤੇਲ ਕਿਉਂ ਹੈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?
ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਲੀਨਿਕਲ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਐਡਵਿਨਾ ਰਾਜ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ, ਸੈਫਲਾਵਰ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦਾ ਤੇਲ ਓਮੇਗਾ-6 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਨੋਲਿਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸੋਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੋਜ ਵਧਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲੀਵਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖ਼ਮ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਜਿਗਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇਲਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਮਜ਼ ਹੈਲਥ ਤ੍ਰਿਵੇਂਦਰਮ ਦੇ ਗੈਸਟ੍ਰੋਐਂਟਰੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਡਾ. ਸੀਮਾ ਐਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਓਮੇਗਾ 6 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਦੀ ਉੱਚ ਖੁਰਾਕ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੀਵਰ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਡੇਟਿਵ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਲੀਵਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕੀ ਸਾਰੇ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਤੇਲ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ?
ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ. ਸੂਰਜਮੁਖੀ, ਕੁੱਸਮ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਤੇਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਤੇਲ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਪੋਲੋ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ. ਰਾਕੇਸ਼ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਤੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਓਮੇਗਾ 3 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਓਮੇਗਾ 6 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਵਧੇਰੇ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਰ੍ਹੋਂ ਅਤੇ ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਕੋਲਡ ਪ੍ਰੈਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਖਪਤ ਲਈ ਕੋਈ ਤੇਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹੀ ਤੇਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
